Nowoczesne technologie w pomocy społecznej i opiece nad niesamodzielnymi
W bieżącym artykule zajmiemy się tematem nowoczesnych technologii w świadczeniu pomocy przez specjalizowane ośrodki. Możemy wyznaczyć kilka zakresów stosowania nowoczesnych technologii przy sprawowaniu opieki i świadczeniu pomocy dla podopiecznych. Jeśli Państwa zdaniem jest więcej obszarów, które wymagają omówienia lub chcielibyście podzielić się z nami swoimi przemyśleniami, zapraszamy do kontaktu (stopka serwisu). Celem artykułu jest ułatwienie podejmowania decyzji lub wyznaczenie działań, aby świadczone usługi były bardziej efektywne.
Nowoczesne technologie w rozumieniu: informatyka, elektronika, socjalmedia są dostępne we wszystkich dziedzinach naszego życia, a ich rozwój daje nam coraz więcej możliwości poznawczych czy polepszających jakość życia. Tak jest też w pomocy i opiece społecznej. Możemy wyznaczyć kilka stref, gdzie nowoczesne technologie wspierają działania opiekunów i pracowników:
- Dostęp do bazy wiedzy dla pracowników.
- Informacje dla ogółu społeczeństwa o zakresie świadczonych usług.
- Wymiana doświadczeń z innymi ośrodkami czy specjalistami w dziedzinie opieki.
- Zapewnienie komunikacji pomiędzy osobą zaopiekowaną a opiekunem.
- Aktywne zbieranie informacji o stanie podopiecznego.
- Prowadzenie dokumentacji dotyczącej podopiecznego.
- Analiza zebranych danych i podejmowanie decyzji co do dalszego kształtu opieki nad podopiecznym.
- Raportowanie i diagnozowanie stanu podopiecznego.
- System zbierania informacji technicznych o stanie ośrodka.
- Monitorowanie pracy i aktualnego stanu personelu w ośrodku.
Pierwsze trzy punkty to internet, a rozwijając: specjalizowane strony, YouTube, Facebook, fora dyskusyjne, portale informacyjne. To ogromne i niewyczerpane źródło informacji, niesie jednak ze sobą szereg zagrożeń, takich jak nieprawdziwe informacje, błędne diagnozy czy celowe wprowadzanie odbiorcy w błąd. To oczywiste zagrożenia. Nasz serwis ma w swoim zamyśle być nośnikiem informacji sprawdzonych, które będą umieszczane przez Was i dla Was. Chcemy zawiązać współpracę w osobami i ośrodkami, które podzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem. Chcemy też informować o artykułach w innych serwisach czy to na YT czy FB. Zamierzamy utworzyć dorębny dział z linkami do sprawdzonych informacji w sieci.
Komunikacja pomiędzy podopiecznym a opiekunem oraz zbieranie informacji o stanie podopiecznego to zadanie dla systemów elektronicznych w postaci opasek (zegarków) czy systemów przywoławczych. Do grupy tych rozwiązań należą również pieluchomajtki z wbudowamymi czujnikami. Są to systemy czy rozwiązania wspomagające opiekę i zapewniające większy komfort podopiecznym. Takie rozwiązania są zazwyczaj autonomiczne, dobrze jednak zapewnić ich integrację z posiadanymi systemami, o których wspomnę dalej, aby zapewnić kontrolowany przepływ informacji w celu usprawnienia zarządzania jednostką.
Pierwsze grupy rozwiązań, w punktach od 1 do 5, to działania nienaruszające ochrony danych osobowych. Zarówno opaski jak i pieluchy czy systemy przywoławcze posługują się zazwyczaj identyfikatorami cyfrowymi, nie ujawniając danych osobowych podopiecznego. Dopiero na konsoli operatora może pojawić się imię lub nazwisko osoby, której przesyłane informacje dotyczą. Częściej jednak mamy komunikat dotyczący sali czy pomieszczenia, w którym wystąpiło zdarzenie. Oczywiście w bardziej rozbudowanych systemach informacja generowana przez te grupy urządzeń może zawierać dane osobowe, co pociąga za sobą konieczność ochrony tychże. Zwracam uwagę na fakt konieczności ochrony informacji, zwłaszcza przy różnego rodzaju opaskach, gdyż niektóre systemy korzystają z serwerów zbierających dane, umieszczonych poza Unią Europejską i jeśli dane przekazywane na takie serwery zawierają dane osobowe to mamy do czynienia z koniecznością prowadzenia odpowiedniej dokumentacji. Temat ochrony danych jest bardzo rozległy i nie jest przedmiotem tego artykułu, jednak warto mieć świadomość, że dane osobowe muszą być chronione i zabezpieczane a obowiązek ten spoczywa na dyrektorze ośrodka.
Strefy, które wymieniłem na początku artykułu, począwszy od pozycji 6, to już przetwarzanie danych osobowych w zakresie podstawowym jak i danych wrażliwych. Bezwzględnie systemy, o których będę pisał, muszą spełniać warunki ochrony danych osobowych. Jako informatyk i wdrożeniowiec systemów informatycznych wiem, że podstawą każdego rozwiązania jest zbiór danych. W przypadku sytemów informatycznych, a o takich będziemy mówić, powinniśmy zapewnić integralność informacji oraz możliwość wzajemnego łączenia rozwiązań. Co to znaczy?
Trzeba zapenić jedną spójną bazę mieszkańców (podopiecznych) do której będą odwoływały się inne elementy, inne systemy czy rozwiązania. Staramy się uniknąć posiadania dwóch lub większej liczby baz mieszkańców, które ze sobą nie są połączone. Taki stan, gdzie nowy mieszkaniec jest dopisywany w kilku miejscach (system opasek, monitorowanie przywołań czy moduł opiekuńczy), niesie za sobą ogromne ryzyko popełnienia błędu jak i konieczność ręcznego przenoszenia danych do dalszej analizy.
Zwracam uwagę na problem integralności systemów, gdyż z moich obserwacji wynika, że jest to jeden z głównych problemów przy wdrażaniu kolejnych systemów. Poza oczywistymi ograniczeniami wynikającymi z braku centralnego dostępu do danych (statystyka, raporty, działania terapeutyczno-opiekuńcze), mamy jeszcze jeden aspekt – pracowniczy. Konieczność ponownego wprowadzenia informacji o mieszkańcu do kolejnego systemu wywołuje zazwyczaj opór i niechęć pracownika do informatyzacji ośrodka.
Zatem punkt 6, dokumentacja podopiecznego (mieszkańca), czyli ewidencja, to zazwyczaj ta sfera informatyzacji, która jest niezwykle ważna, bo do niej odnoszą się inne, powiązane systemy. Zazwyczaj ewidencja powinna być wyposażona w moduł zawierający dane adresowe i kontaktowe mieszkańca oraz miejsce, skąd będziemy mieli wgląd w istotne dane statystyczne. Dostęp do tych informacji musi być chroniony na poziomie uprawnień i haseł, aby tylko upoważnione osoby miały wgląd do tych danych. Znowu RODO!
Mówiąc o wsparciu systemów teleinformatycznych dla ośrodków pomocy społecznej, trzeba dotknąć zagadnienia planowania opieki i terapii. Mając już zaplanowany i działający zbiór danych mieszkańca (podopiecznego), możemy spróbować planować działania terapeutyczne i opiekuńcze. Oczywiście planowanie takie opierać będzie się na pewnych przesłankach zbieranych podczas codziennej pracy zespołu. Czas potrzebny na wykonanie podstawowych czynności oraz informacja, czy czas ten ulega zmianie to jedna z podstawowych informacji, która może rzutować na sposób i rodzaj działań terapii.
W tym miejscu proszę Was o czynny udział w dyskusji: Jak systemy informatyczne mogą pomóc? Jakie dane, informacje zbierać, aby na ich podstawie wyciągać wnioski i planować opiekę?
Jak wspomniałem na początku artykuł powstał na podstawie moich obserwacji przy wdrażaniu systemów informatycznych oraz spotkań i rozmów z praktykami w dziedzinie opieki.
Wydaje się, że podział na dziesięć stref informatyzacji, czy szerzej, stref oddziaływania nowych technologii na pracę w pomocy i opiece społecznej jest zasadny. Jednak proszę o komentarze, by w pełni przedstawić Państwa oczekiwania i, tym samym, usprawnić działanie systemów informatycznych.